Uzasadnienie wyroku stanowi pisemne rozwinięcie decyzji sądu. Sam wyrok najczęściej mieści się na jednej kartce i rozstrzyga o żądaniach stron. Uzasadnienie natomiast, choć zgodnie z przepisami powinno być zwięzłe, może zawierać się nawet na kilkudziesięciu stronach. Stanowi ono odzwierciedlenie procesu myślowego, który doprowadził sąd do określonego rozstrzygnięcia, a także wskazuje podstawy prawe i faktyczne, na których sąd oparł swoją decyzję. Uzyskanie przez stronę niezadowoloną z wyroku wydanego w I instancji jego pisemnego uzasadnienia jest kluczowe dla skuteczności wniesienia apelacji. Jak zatem je uzyskać i ile to trwa w procedurze cywilnej?
Sprawdź również: Obsługa prawna firm Szczecin
Sam wyrok jest ogłaszany przez sąd na posiedzeniu jawnym, o terminie którego informowane są strony i ich pełnomocnicy, bądź też wydawany jest na posiedzeniu niejawnym (bez udziału stron i ich pełnomocników). Od momentu ogłoszenia wyroku (doręczenia w przypadku wydania na posiedzeniu niejawnym) strona chcąca uzyskać jego uzasadnienie ma tydzień na zgłoszenie wniosku o uzasadnienie wyroku. Co ważne, jeżeli strona nie była obecna na ogłoszeniu przez sąd wyroku, termin i tak liczony jest od dnia ogłoszenia.
Od wniosku o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku i jego doręczenie pobierana jest opłata stała w wysokości 100 zł. Uzasadnienie wyroku może również być wygłoszone po jego ogłoszeniu. Wówczas sąd o tym uprzedza, a ogłoszenie uzasadnienia jest nagrywane.
Kolejnym krokiem jest sporządzenie przez sąd pisemnego uzasadnienia wyroku, ewentualnie w rzadszych przypadkach – sporządzenie transkrypcji (zapisu nagrania w formie tekstowej) wygłoszonego uzasadnienia. Zgodnie z przepisami sąd ma na to dwa tygodnie od momentu zgłoszenia wniosku o uzasadnienie wyroku. Termin ten ma jednak dla sądu charakter instrukcyjny, co oznacza, że jego przekroczenie przez sąd nie wywołuje skutków procesowych. Przepisy przewidują jednakże, że w razie niemożności sporządzenia uzasadnienia wyroku we wskazanym terminie, prezes danego sądu może go przedłużyć, wskazując jednocześnie konkretny termin. Przedłużony termin ma również charakter instrukcyjny. Po sporządzeniu pisemnego uzasadnienia, wyrok wraz z uzasadnieniem doręcza się stronie, która złożyła odpowiedni wniosek.
Po otrzymaniu wyroku wraz z uzasadnieniem strona powinna się z nim zapoznać i zdecydować, czy wnosi do sądu apelację. Ma na to termin wynoszący dwa tygodnie od otrzymania wyroku wraz z uzasadnieniem. W przypadku, gdy termin na sporządzenie przez sąd pisemnego uzasadnienia został przedłużony – termin na wniesienie apelacji również ulega przedłużeniu do trzech tygodni. Należy jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do terminu instrukcyjnego przewidzianego dla sądu, jego przekroczenie przez stronę powoduje, że pismo zostało wniesione bezskutecznie i sąd je odrzuca. Innymi słowy, wniesienie apelacji po terminie powoduje, że sąd potraktuje ją jakby nie została wniesiona i nie zbada jej w sposób merytoryczny.
W przypadku wyroku sądu II instancji, jego pisemne uzasadnienie co do zasady jest sporządzane z urzędu, czyli z mocy samych przepisów, które nakładają na sąd obowiązek sporządzenia uzasadnienia, bez konieczności wnioskowania o nie. Na wniosek strony sporządzane jest uzasadnienie wyroku sądu drugiej instancji, w którym oddalono apelację bądź zmieniono zaskarżony wyrok. Nie zwalnia to jednak z konieczności wnioskowania przez stronę o doręczenie (już nie sporządzenie!) takiego uzasadnienia w wypadku, gdy chce wnieść np. skargę kasacyjną. Potrzebujesz pomocy w sprawie wyroku? Kancelaria prawna Szczecin posiada wieloletnie doświadczenie z sprawie umów kredytowych oraz wyroków.
Skontaktuj się z nami!
Uzasadnienie wyroku ma zatem kluczową rolę dla stron postępowania. Pomaga im zrozumieć decyzję sądu oraz stanowi podstawę zaskarżenia wyroku. Oprócz tego, uzasadnienia wyroków wpływają również na praktykę prawną, dostarczając nowych interpretacji przepisów oraz pomagając prawnikom w argumentacji w innych podobnych sprawach.