W czasie pandemii Polski Fundusz Rozwoju będący państwową spółką uruchomił wsparcie dla firm w znanych jako tarcze antykryzysowe. Co do zasady, firmy które odnotowały określony spadek przychodów mogły skorzystać z subwencji udzielanej w ramach tarczy finansowej przez Polski Funduszu Rozwoju S.A. Następnie, jeżeli przedsiębiorcy korzystającemu z subwencji udało się w odpowiednim okresie utrzymać na rynku i nie redukować zatrudnienia to znaczna część z otrzymanej subwencji mogła ulec umorzeniu, a co za tym idzie w tej części stawała się ona bezzwrotna. I odwrotnie w przypadku niespełnienia umówionych kryteriów subwencja podlegała zwrotowi w odpowiedniej części.
Główną przyczyną obowiązku zwrotu subwencji jest niespełnienie kryteriów spadku przychodzi lub o czym była mowa wcześniej, zmniejszenie etatów lub zamknięcie czy zawieszenie działalności gospodarczej. Przypadki wysyłania przez Polski Fundusz Rozwoju wezwań do zwrotu subwencji nie należą do rzadkości, jednak jak pokazuje praktyka o dziwo, duża część z wystosowanych wezwań pozbawiona jest podstaw uzasadniających konieczność zwrotu subwencji. PFR często nie podaje jakich konkretnych naruszeń dopuścił się adresat wezwania, skutkujących obowiązkiem zwrotu subwencji poprzestając na ogólnikowych stwierdzeniach. Znane są nam również przypadki, w których PFR wzywa beneficjenta do opisania naruszeń których przedsiębiorca dopuścił się ograniczeń, nakazów i zakazów ustanowionych w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii bez wskazania konkretnych zarzutów wobec przedsiębiorcy. Co do zasady PFR może wysyłać wezwania do zwrotu konkretnej kwoty udzielonej subwencji po zakończeniu postępowania wyjaśniającego, wszczynanego np. w razie wątpliwości co do kwoty subwencji podlegającej zwrotowi, niespełnienia przesłanek do umorzenia części subwencji czy w zakresie niespełnienia wymogów uzyskania subwencji. Z naszego doświadczenia wynika, że istotna część wezwań jest pozbawiona jakichkolwiek uzasadnionych podstaw prawnych do zwrotu subwencji.
W pierwszej kolejności należy zweryfikować, czy wezwanie dotyczy zwrotu subwencji czy udzielania wyjaśnień. Wyjaśnienie okoliczności powinno dotyczyć konkretnych, ściśle określonych okoliczności nie zaś ogólnych, potencjalnych lub bliżej nieokreślonych wydarzeń sugerowanych przez Polski Fundusz Rozwoju. W przypadku wezwania do zapłaty należy sprawdzić, czy PFR wskazuje na niespełnienie kryterium do otrzymania subwencji w ogóle, czy też niespełniania wymogów do umorzenia części subwencji, uchybienia innym obowiązkom nakładanym na beneficjenta, czy może na zupełnie inną nieokreśloną podstawę. Co również istotne należy sprawdzić, czy PFR podaje na jakiej podstawie doszedł do konkretnego przekonania i co świadczy o tym, że doszło rzeczywiście do ewentualnego uchybienia. Jednak zanim udzielisz odpowiedzi na wezwanie skonsultuj temat z prawnikiem specjalizującym się w tej dziedzinie, który zweryfikuje zasadność ewentualnych roszczeń PFR, wysokości roszczenia lub tego czy nie uległo ono przedawnieniu oraz doradzi jakie kroki można podjąć w sprawie.