Wstrzymanie płatności rat kredytu – wyrok TSUE C-287/22

15 czerwca 2023 r. zapadnie wyrok TSUE, z którego dowiemy się, czy polskie przepisy umożliwiające oddalenie wniosku kredytobiorców o wstrzymanie płatności rat kredytu na czas trwania sprawy sądowej ze względu np. na dobrą sytuację finansową banku lub niespłacenie kapitału wypłaconego kredytu, są zgodne z prawem europejskim. Zobacz zadane TSUE pytanie prejudycjalne w sprawie C-287/22

Czym jest zabezpieczenie roszczenia?

Kredytobiorca może wraz z pozwem przeciwko bankowi złożyć wniosek o wstrzymanie płatności rat do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia przez sąd, czy jego umowa kredytu CHF jest nieważna. Celem jest uzyskanie wyroku, z którego wynika, że umowa jest nieważna, a w konsekwencji zaprzestanie płatności rat. Zanim to jednak nastąpi, kredytobiorca spłaca raty biorąc na siebie de facto ryzyko tego, że po zakończeniu procesu nie będzie mógł ich odzyskać od banku np. ze względu na jego upadłość albo będzie musiał prowadzić odrębną sprawę o ich odzyskanie. Państwo członkowskie UE powinno zapewnić kompleksową ochronę konsumentów, tak więc złożenie wniosku o wstrzymanie płatności jest logiczną konsekwencją uznania, że nasza umowa kredytu zawiera postanowienia niedozwolone.

Czy sądy uwzględniają wnioski o zabezpieczenie roszczenia?

Praktyka sądów w Polsce w zakresie udzielania zabezpieczeń nie jest jednolita. Część składów sędziowskich uwzględnia wniosek, inne uwzględniają go dopiero w sytuacji, gdy kredytobiorca spłacił kwotę udostępnionego mu kapitału bez odsetek. Na drugim biegunie są sądy, które warunkują istnienie interesu prawnego konsumenta w złożeniu wniosku od niekorzystnej sytuacji finansowej banków, a jeszcze inne twierdzą, że konsument może sam bez orzeczenia sądu wstrzymać płatność rat, skoro twierdzi, że umowa jest nieważna.

Komentarz kancelarii

Wydaje się, że narażanie konsumenta na konieczność prowadzenia ewentualnych dalszych postępowań o odzyskanie nadpłaconych rat, czy wręcz konieczność podjęcia obrony w razie wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank jak i samo pogłębienie zakresu koniecznych rozliczeń pomiędzy stronami nieważnej umowy może przesądzać o pogorszeniu sytuacji konsumenta w sporze z przedsiębiorcą, czy wręcz odstraszać od podejmowania poszukiwania ochrony swych praw przed sądem, co będzie ewidentnie niezgodne z przepisami Dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Tym samym należy oczekiwać, że TSUE przesądzi o tym, że nieudzielenia zabezpieczenia konsumentowi w toku procesu będzie niezgodne z wykładnią Dyrektywy 93/13. Unormowanie kwestii zabezpieczeń roszczeń konsumentów w procesie z pewnością ułatwiłaby procesy z bankami. Jak będzie dowiemy się już 15 czerwca 2023 r. Tego samego dnia zapadnie równie ważne rozstrzygniecie w przedmiocie korzystania z kapitału w sprawie C-520/21 o czym pisaliśmy tutaj.